Αν είχατε ποτέ την περιέργεια για μια περιήγηση στην Ισλανδία, μπορείτε να πάρετε μια μικρή γεύση από τα απόκοσμα τοπία της, έτσι όπως τα φωτογραφίσαμε πριν από μερικά χρόνια, τον Ιούλιο του 2011, όταν έτυχε να βρεθούμε εκεί.

Το πρώτο τοπίο που αντικρίζει κανείς φθάνοντας στο αεροδρόμιο  Κέφλαβικ (Keflavik) είναι αυτό:

Η πρώτη ενδόμυχη αντίδρασή σου ίσως να είναι: «Παναγίτσα μου !!! έτσι είναι εδώ, πότε είναι η επόμενη πτήση για να φύγω !!!» Απέραντα πεδία παγωμένης μαύρης λάβας με τεράστιες κοτρώνες. Προχωρώντας αρκετά με το λεωφορείο μέσα σε αυτό το μονότονο σκηνικό βλέπεις και αυτό:

Η Ισλανδία είναι πιθανόν το μεγαλύτερο ζωντανό γεωλογικό εργαστήριο του πλανήτη. Σε πάμπολλα σημεία της το έδαφος κυριολεκτικά βράζει επιφανειακά. Η γεωθερμική ενέργεια είναι μια ευλογία για τους Ισλανδούς, που έχουν αναπτύξει όσο κανείς άλλος την τεχνογνωσία για να την εκμεταλλευτούν. Έτσι, έχουν από αυτή πάμφθηνο ηλεκτρικό ρεύμα και άφθονο δωρεάν ζεστό νερό παντού. Ακόμη χρησιμοποιούν εκτεταμένα τη γεωθερμία για την καλλιέργεια φρούτων και λαχανικών σε θερμοκήπια.

Στη συνέχεια της πορείας από το αεροδρόμιο προς την πρωτεύουσα Ρέϊκιαβικ είναι περίπου υποχρεωτικό να σταματήσει κανείς για μια βουτιά στη Γαλάζια Λίμνη του Γκρίνταβικ (Grindavik).

Πρόκειται για μια τεράστια φυσική πισίνα με ζεστό νερό 37-39 βαθμών Κελσίου. Στον πυθμένα της υπάρχει ίζημα αποτελούμενο από ένα μείγμα λευκής σιλικόνης και θείου, που είναι εξαιρετικό για μασάζ στο δέρμα. Αν το αφήσεις πέντε λεπτά, το δέρμα σου γίνεται λείο και ελαστικό. Τριγύρω υπάρχουν σάουνες και χαμάμ σκαμμένα μέσα στους ηφαιστειακούς βράχους, που καίνε συνέχεια. Οι ντόπιοι περνούν από εδώ, όπως και από όλες τις θερμές φυσικές πισίνες της χώρας (που υπάρχουν παντού) σχεδόν καθημερινά. Οι τουρίστες έρχονται καθ’οδόν προς ή από το αεροδρόμιο για μια χαλαρωτική πρώτη ή τελευταία αίσθηση από αυτή την ούτως ή άλλως παράξενη χώρα. Το ότι η Ισλανδία είναι παράξενη το καταλαβαίνεις και από τους μουσικούς που έχει αναδείξει με πρώτη και καλύτερη τη Μπγιόρκ (Björk) και το συγκρότημα Σίγκουρ Ρος (Sigur Rós). Είναι επίσης πολύ ενδιαφέρον για τους μουσικόφιλους ότι κάθε χρόνο κατά μέσο όρο δέκα νέοι ισλανδοί μουσικοί και συγκροτήματα ξεκινούν διεθνή καριέρα σε διάφορα μουσικά είδη. Ακόμη, το 80% σχεδόν των ισλανδών πιστεύουν (σοβαρά τώρα) στην ύπαρξη των ξωτικών τρολς (trolls – εξ ού και η γνωστή λέξη «τρολάρισμα»), τα οποία έχουν ενεργό συμμετοχή στη ζωή τους !!!

Είχαμε μείνει στο δρόμο για το Ρέϊκιαβικ, όπου και φτάνει κανείς και έρχεται στα ίσια του, καθώς το άγριο σεληνιακό τοπίο ισορροπεί με τα πολύχρωμα σπιτάκια της μικρής, κομψής πρωτεύουσας των 120.000 κατοίκων.

Το Ρέϊκιαβικ ιδρύθηκε το 874 μ.Χ. από το νορβηγό πολέμαρχο Ίνγκολφουρ  Άρναρσον (Ingólfur Arnarson), που ήρθε σε ρήξη με το βασιλιά της  Νορβηγίας και μαζί με λίγους συντρόφους του αποφάσισε να φύγει δυτικά στο άγνωστο. Ο μύθος λέει πως έξω από τις ακτές του νησιού πέταξε στη θάλασσα το θρόνο του (δύο όρθια ξύλα και μια σανίδα κάθετη μεταξύ τους) και είπε ότι θα έχτιζε οικισμό εκεί που αυτός θα έβγαινε στην παραλία. Ο θρόνος  κατέληξε σ’ένα κόλπο, όπου η γη έβγαζε ατμούς και έτσι ο τόπος ονομάστηκε Ρέϊκιαβικ δηλαδή «Ο κόλπος που βγάζει καπνούς».

Το καλοκαίρι το Ρέϊκιαβικ είναι μια ευχάριστη χαριτωμένη παραθαλάσσια πόλη. Η θερμοκρασία δεν ανεβαίνει πάνω από τους 15 βαθμούς Κελσίου και δε νυχτώνει καθόλου.

Τα πολύ ψηλά κτίρια απουσιάζουν. Στη θέση τους συνήθως διώροφα κτίρια με χρωματιστές προσόψεις. Πολλά από αυτά είναι φτιαγμένα από χοντρό…τσίγκο. Η εξήγηση γι’αυτή τη στυλιστική επιλογή βρίσκεται στο Β’Π.Π. Στην Ισλανδία υπήρχε μια μεγάλη ναυτική βάση των Συμμάχων, οι οποίοι φεύγοντας άφησαν πίσω τους πολλά φύλλα τσίγκου από τις εγκαταστάσεις της. Οι ισλανδοί τα πήραν και με αυτά έχτισαν κομψά σπιτάκια, τα οποία βαμμένα δείχνουν πολύ όμορφα.

Σε συγκεκριμένα κτίρια της πόλης υπάρχουν καλαίσθητα και ευφάνταστα γκράφιτι, συνήθως με θεματολογία από κόμικς.

Πάνω από την πόλη δεσπόζει το καμπαναριό της εκκλησίας του Χάλγκριμουρ (Hallgrimskirkja), που έχει ύψος 73 μέτρα, εγκαινιάστηκε το 1986 έπειτα από 40 χρόνια εργασιών και ξεχωρίζει για την πρωτοποριακή του σχεδίαση που θυμίζει τους ηφαιστειακούς βασαλτικούς σχηματισμούς της Ισλανδίας.

Μπροστά από την εκκλησία στέκει το άγαλμα του Λέιφουρ Έϊρικσον (Leifur Eiríksson), του Βίκινγκ που αποδεδειγμένα ανακάλυψε πρώτος την Αμερική σχεδόν πεντακόσια χρόνια πριν το Χριστόφορο Κολόμβο. Ο Λέιφουρ έφθασε στα ανατολικά παράλια του Καναδά ξεκινώντας από τη Γροιλανδία, την οποία είχε νωρίτερα ανακαλύψει και εποικίσει ο πατέρας του βασιλιάς της Ισλανδίας, Έρικ ο Κόκκινος. Ο οποίος με τη σειρά του είναι υπεύθυνος για μια από τις μεγαλύτερες διαφημιστικές απάτες της ιστορίας: θέλοντας να προσελκύσει κόσμο από την Ισλανδία στο νησί που ανακάλυψε, το ονόμασε Πράσινη (άρα και εύφορη) Γη (Groenland – Γροιλανδία). Όπως όμως όλοι γνωρίζουμε, η Γροιλανδία κάθε άλλο παρά πράσινη και εύφορη είναι…

Στην προκυμαία του Ρέικιαβικ στέκει επίσης το εμβληματικό γλυπτό «Ο ταξιδώτης του Ήλιου» (Sólfar) του γλύπτη Γιον Γκούναρ  Άρνασον (Jón Gunnar Árnason), που παραπέμπει άμεσα στα καράβια των Βίκινγκς.

Μιλώντας για καράβια, στο λιμάνι του Ρέικιαβικ βλέπει κανείς παραταγμένο το στόλο των φαλαινοθηρικών. Η Ισλανδία είναι από τις χώρες, που δεν έχει προσχωρήσει στις διεθνείς συμβάσεις για την κατάργηση της φαλαινοθηρίας και συνειδητά επιχειρηματολογεί υπέρ της.  Λέει συγκεκριμένα ότι η προγραμματισμένη και λελογισμένη φαλαινοθηρία είναι ωφέλιμη για τη θαλάσσια ισορροπία καθώς οι φάλαινες εξαφανίζουν μεγάλο αριθμό από ψάρια και καταστρέφουν την αλιεία, που αποτελεί για την Ισλανδία τη βαριά της βιομηχανία. Οι παλαιότεροι θα θυμούνται στη δεκαετία του 1970 τον «Πόλεμο του  Μπακαλιάρου», που απειλήθηκε  μεταξύ Ισλανδίας και Μεγ.Βρετανίας για την αλιεία στη Βόρεια Θάλασσα.

Πριν αφήσουμε το Ρέϊκιαβικ, ας δούμε μερικά ακόμη κτίριά του. Ένα από τα πιο ακριβά κτίρια που χτίστηκαν στην εποχή της «ανάπτυξης» (που την πλήρωσαν ακριβά και αυτοί στη συνέχεια) είναι το υπέρ-σύγχρονο Μέγαρο Μουσικής, ένα από τα καλύτερα στην Ευρώπη.

Το Δημαρχείο του Ρέϊκιαβικ είναι επίσης αρχιτεκτονικά ενδιαφέρον. Την εποχή εκείνη Δήμαρχος της πόλης ήταν ένας δημοφιλής κωμικός ηθοποιός της τηλεόρασης ο Γιόν Γκναρ (Jon Gnarr), που έπειτα από δύο θητείες θεωρείται ιδιαίτερα επιτυχημένος.

Άλλο πρωτοποριακό κτίριο είναι το Πέρλαν (Perlan-μαργαριτάρι). Πρόκειται για ένα στρογγυλό κατασκεύασμα που στέκεται πάνω σε τέσσερις γιγαντιαίες δεξαμενές ζεστού νερού, που αναβλύζει από το υπέδαφος. Το κτίριο είναι απόλυτα αυτόνομο ενεργειακά και χρησιμοποιείται ως εμπορικό κέντρο και για διάφορες εκδηλώσεις.

Πάμε τώρα στα λιγότερο πρωτοποριακά και πιο ιστορικά κτίρια. Η Ισλανδία είναι η αρχαιότερη κοινοβουλευτική δημοκρατία στον κόσμο. Το Κοινοβούλιό της (Alþingi- Άλτινγκ) ιδρύθηκε το 930 μ.Χ. στην κοιλάδα του Θίνγκβελιρ (Thingvelir), όπου συναθροίζονταν μια φορά το χρόνο αντιπρόσωποι από όλη τη χώρα. Στη συνεδρίαση αυτή οι βουλευτές καθόντουσαν στην πλαγιά και αφού γινόταν συζήτηση έκαναν τα εξής: ψήφιζαν τους νόμους για την επόμενη χρονιά, δίκαζαν τα κακουργήματα και πριν το διαλύσουν εκτελούσαν τους θανατοποινίτες με πνιγμό σε μια παρακείμενη λιμνούλα.

Αργότερα,το Κοινοβούλιο μεταφέρθηκε στο Ρέικιαβικ και στεγάζεται σήμερα σε αυτό το κτίριο.

Αν αναρωτιέστε για την έδρα της κυβέρνησης (πως λέμε Μέγαρο Μαξίμου) δεν είναι παρά αυτό το σπιτάκι, που μοιάζει περισσότερο με αγροικία.

Αυτό είναι το Χέφντι Χάους (Höfði Haus). Όσο και αν δεν του φαίνεται, στο σπίτι αυτό άλλαξε κυριολεκτικά ολόκληρη η σύγχρονη παγκόσμια ιστορία. Εδώ το 1986 έλαβε χώρα η κοσμοϊστορικής σημασίας συνάντηση του αμερικανού προέδρου Ρόναλντ Ρέιγκαν και του σοβιετικού ηγέτη Μιχαήλ Γκορμπατσώφ. Από εδώ ξεκίνησε το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και παράλληλα το τέλος του υπαρκτού σοσιαλισμού. Τα υπόλοιπα δε χρειάζεται να σας τα θυμίσω, τα βιώνουμε πολύ καλά μέχρι σήμερα…

Και επειδή στην Ισλανδία την έχει την ψυχρούλα του ακόμη και το καλοκαίρι (οι 20 βαθμοί θεωρούνται θανατηφόρος καύσωνας…) πάντα χρειάζεται μια σουπίτσα. Η παραδοσιακή συνταγή λέγεται «ψωμόσουπα» (Brauðsúpa). Τρως και τη νόστιμη χορτόσουπα και το ψωμί μέσα στο οποίο σερβίρεται.

Όμως η Ισλανδία πάνω απ’όλα είναι μεγαλόπρεπη φύση. Παγετώνες, ηφαίστεια, καταρράκτες, θερμοπίδακες και πολλά άλλα, που όλα σχετίζονται με τη μοναδική γεωλογική της φύση. Κάποια στιγμή στο απώτερο μέλλον η Ισλανδία θα κοπεί στα δύο. Ένα κομμάτι θα το πάρει η ευρασιατική λιθοσφαιρική πλάκα και το άλλο η βορειοαμερικανική. Οι δύο αυτές πλάκες συναντώνται και είναι ορατές !!! στο εθνικό πάρκο Θίγκβελιρ.

Οι καταρράκτες της Ισλανδίας είναι αμέτρητοι, όλοι πολύ εντυπωσιακοί και τροφοδοτούνται με τεράστιες ποσότητες νερού από τους παγετώνες της. Ο πιο δημοφιλής είναι ο Γκάλφος (Gullfoss). Όταν πριν από πολλά χρόνια είχε σχεδιαστεί η εκτροπή του (και η καταστροφή του) χάριν της κατασκευής ενός υδροηλεκτρικού εργοστασίου, ο καταρράκτης σώθηκε χάρη στους αγώνες της ακτιβίστριας Σίγκιρντουρ Τόμασντοτιρ (Sigríður Tómasdóttir).

Στη νότια πλευρά του νησιού ξεχωρίζουν οι καταρράκτες Σκόγκαφος (Skogafoss) και Σέλγιαλαντφος (Seljalandfoss). Ο πρώτος τροφοδοτείται από τον παγετώνα του περίφημου παγετωνικού ηφαιστείου Eyafjallajökull (προφ.: Εγιαφγιατλαγιέκουτλ…), που το 2010 με την έκρηξή του ακινητοποίησε όλες τις αεροπορικές συγκοινωνίες της Ευρώπης. Ο δεύτερος είναι γνωστός για το γεγονός ότι μπορείς να περπατήσεις πίσω του (όπως και στους καταρράκτες της Έδεσσας).

Οι θερμοπίδακες πήραν το διεθνές όνομά τους (γκέιζερ) από τον μεγάλο θερμοπίδακα Geysir στο ομώνυμο εθνικό πάρκο της Ισλανδίας. Οι θερμοπίδακες είναι τεράστιες αλλά και μικρότερες τρύπες στη γη με το νερό να βράζει επιφανειακά και να εκτοξεύεται κάθε 5-6 λεπτά σε μεγάλο ύψος.

Στην Ισλανδία υπάρχουν 62 (!) ενεργά ηφαίστεια και πολλά ακόμη που θεωρούνται «σβησμένα». Επειδή τα περισότερα από αυτά βρίσκονται καλυμμένα από παγετώνες, όταν εκρήγνυται ένα ηφαίστειο, το άμεσο αποτέλεσμα είναι εκτός από τα σύννεφα γκρίζας σκόνης και το λιώσιμο απίστευτων ποσοτήτων νερού, που προκαλεί εκτεταμένες πλημμύρες και ζημιές κυρίως στο  οδικό δίκτυο. Στην Ισλανδία μπορεί να πας κάπου με το αυτοκίνητο, αλλά δεν είναι και τόσο σίγουρο αν στην επιστροφή ο δρόμος θα υπάρχει. Πολύ συχνά τον έχει καταστρέψει το τσουνάμι λάσπης, που ακολουθεί την έκρηξη. Tέτοια φαινόμενα είναι για τους ισλανδούς «ψωμοτύρι» και γι’αυτό αντιδρούν με πρωτοφανή ψυχραιμία και μεθοδικότητα. Τρεις ημέρες πριν την άφιξή μας μια έκρηξη στο κατώτερο επίπεδο του ηφαιστείου Κάτλα (Katla) προκάλεσε μια τέτοια πλημμύρα, που κατέστρεψε σε μήκος 3 χιλιομέτρων την κύρια εθνική οδό στα νότια της χώρας. Η βλάβη αποκαταστάθηκε μέσα σε λίγες ώρες και η συγκοινωνία δε διακόπηκε ούτε μια ώρα, καθώς με ειδικά τεράστια τζιπ οι επιβάτες των αυτοκινήτων περνούσαν στην απέναντι πλευρά της πλημμύρας και συνέχιζαν με λεωφορεία για τους προορισμούς τους. Όταν περάσαμε από εκεί η εικόνα ήταν αυτή:

Ένα από τα πιο γνωστά ηφαίστεια της Ισλανδίας είναι το Σνέφελ (Snaefell), που δεν έχει εκραγεί εδώ και 1.000 χρόνια, είναι όμως ενεργό. Ο Ιούλιος Βερν, που ήταν μεγάλος παραμυθάς, τοποθέτησε στο Σνέφελ τη δράση του βιβλίου του «Ταξίδι στο κέντρο της Γης». Το ωραίο είναι ότι παρόλο που δεν είχε επισκεφθεί ποτέ την περιοχή αυτή, την περιγράφει με εξαιρετική ακρίβεια, βασιζόμενος προφανώς σε διηγήσεις αυτοπτών επισκεπτών.

Η χερσόνησος Σνέφελ (Snaefellsness) στα δυτικά του νησιού είναι από τα πιο ενδιαφέροντα σημεία του. Αραιοκατοικημένη και απόκοσμη, προσφέρει μερικά από τα πιο παράξενα τοπία της χώρας.

Στην παραλία Ντρίτβικ (Dritvík) υπάρχουν αυτές οι τέσσερις πέτρες. Όταν στο παρελθόν οι καραβοκύρηδες των αλιευτικών έψαχναν για πληρώματα, οι υποψήφιοι ψαράδες σήκωναν αυτές τις διαφορετικού βάρους πέτρες και ανάλογα με το ποιά από αυτές κατάφεραν να σηκώσουν, τόσες ήταν και οι αποδοχές τους. Σημαντική λεπτομέρεια: δεν πληρωνόντουσαν με χρήματα αλλά σε είδος (ψάρια).

Η δουλειά του ψαρά στα άγρια παγωμένα νερά της Ισλανδίας είναι εξαιρετικά σκληρή και επικίνδυνη. Στη φωτογραφία δεξιά η στολή, που φορούν σήμερα οι ψαράδες. Αριστερά η παλιά στολή από δέρμα προβάτου αλειμμένη με λίπος για να είναι αδιάβροχη. Το κορδόνι στη μέση χρησίμευε για να πιάσουν και να τραβήξουν όποιον είχε την ατυχία να πέσει στη θάλασσα.

Οι παγετώνες της Ισλανδίας είναι απίστευτα εντυπωσιακοί. Ο μεγαλύτερος από αυτούς, που είναι και ο μεγαλύτερος της Ευρώπης, είναι ο Βάτνα (Vatnajökull). Καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος του εσωτερικού της χώρας και τα παρακλάδια του κυλούν αργά προς τον Ατλαντικό Ωκεανό. Το μέτωπο του Βάτνα φθάνει σε απόσταση λίγων χιλιομέτρων από τον ωκεανό και εκεί αρχίζουν να ξεκολλούν τεράστια κομμάτια παγόβουνων, που ταξιδεύουν μέσα στη λίμνη Γιοκουλζαρλόν (Jokulsarlón). Στη λίμνη αυτή γυρίστηκαν σκηνές για την ταινία «Die Another Day» του Τζέημς Μποντ. Το θέαμα είναι συναρπαστικό.

Ας κλείσουμε το ταξίδι με ένα άνθος: Το μόνο φυτό, που έχει εισαχθεί και ευδοκιμήσει στο σεληνιακό τοπίο της Ισλανδίας είναι το πανταχού παρόν «Λούπινο της Αλάσκας».

Περίεργη χώρα από πάσης απόψεως η Ισλανδία. Πως να μην είναι περίεργη μια χώρα που έστειλε στη φυλακή τον πρωθυπουργό, που την οδήγησε στη χρεωκοπία ; Ή που έφτιαξε το καινούργιο της Σύνταγμα έπειτα από διαβούλευση των μόλις 300.000 κατοίκων της μέσω Facebook; ‘Ασε καλύτερα, μη λέμε τέτοια και δίνουμε ιδέες στους δικούς μας…